Dlaczego w Polsce bariery betonowe stanowią mniej niż 1% zabezpieczeń drogowych? Czas na zmianę myślenia.

W krajach takich jak Niemcy, Austria, Włochy, Węgry czy Francja – udział barier betonowych w systemach BRD sięga 15–28%, a w Polsce… nie przekracza 1%. gdansk.wiw.gov.pl

🔍 Dlaczego?

1. Beton nie ma PR-u.
2. Krótkoterminowe cięcie kosztów ważniejsze niż długofalowe bezpieczeństwo.
3. Branża zdominowana przez „stalowe lobby”.

Ale liczby nie kłamią, a fizyka jeszcze bardziej:

@ Bariery Betonowe vs. Stalowe i Linowe – ANALIZA

KRYTERIUM	BARIERA BETONOWA	BARIERA STALOWA /LINOWA
Wytrzymałość	Najwyższa – zatrzymuje pojazdy ciężarowe (TIRy)	Ograniczona – łatwo się deformuje
Koszty Utrzymania	Niskie – brak potrzeby wymiany pod uderzeniu	Wysokie – naprawa po każdej kolizji
Trwałość	30-50 lat bez degradacji	10-15 lat podatność na korozję
Bezpieczeństwo Kierowcy	Zmniejszone ryzyko przebicia / przerwania ruchu	Możliwość przebicia – mniejsza masa i opór
Koszty Inwestycji	Wyższy na start – minimalny  lub „0” w utrzymaniu, w cyklu życia	Niższy początkowo , ale bardzo wysoki w cyklu życia – otrzymaniu
Ekologia i Recykling	W 100% nadają się do ponownego wykorzystania	Trudny – utylizacja odpady metalowe

W Polsce potrzebna jest zmiana optyki inwestora – z krótkoterminowego kosztorysu na całkowity koszt cyklu życia infrastruktury. Betonowa bariera to nie tylko trwałość i bezpieczeństwo – to strategiczna inwestycja na lata, z minimalnym śladem węglowym i bez kosztownych remontów.

 Przykład? Bariery SofiBox od Fiedor-Bis:

✅ Bezpieczniejsze niż standardy krajowe

✅ Szybki montaż

✅ Niska waga i mobilność

✅ 30 lat trwałości i brak potrzeby napraw

🟡 Czas przestać traktować beton jak koszt. To inwestycja w życie.

Polska &  Europa  —  Gdzie się podziały betonowe bariery?

Podczas gdy Austria, Niemcy, Włochy czy Węgry mają od 15% do 28% udziału barier betonowych, w Polsce… nie sięgają nawet 1%. W dodatku – nie istnieje żaden odcinek autostrady ani drogi ekspresowej, gdzie betonowa bariera rozdzielałaby pasy ruchu. W Europie to absolutny standard.        Co gorsza – na polskich autostradach i drogach ekspresowych brak jest betonowych barier w pasach rozdziału, mimo że w krajach UE to standard stosowany od lat.

   źródła i analizy:„Lifetime cost analysis of concrete barriers and steel guardrails” (Scientific Reports, lipiec 2024) – porównanie kosztów cyklu życia, uwzględniające budowę, utrzymanie, ekspozycję pracowników i konsekwencje dla ruchu publicznego – beton wychodzi korzystniej .mdpi.com , www2.lajss.org, www-nrd.nhtsa.dot.gov, nature.com,

PDF TRL „Whole Life Cost‑Benefit Analysis for Median Safety Barriers” – analiza brytyjska wskazuje, że betonowe bariery redukują wypadki „crossover” i są opłacalne w cyklu życia. assets.publishing.service.gov.uk.

MDPI „Traffic Safety at Median Ditches: Steel vs. Concrete Barrier” – potwierdza efektywność betonowych barier w zapobieganiu ciężkich crossoverów, szczególnie przy wąskich pasach rozdziału . miniportal.uzp.gov.pl , mdpi.com  , archiwum.gddkia.gov.pl.

INRETS (Francja, 2018) – francuskie testy i rozwój betonowych barier klasy DBA/GBA dla średnic dróg – stosowane seryjnie od lat 70. – jako standard bezpieczeństwa . onlinepubs.trb.org.

Wikipedia „Road collision types” – statystyki mówią o redukcji zderzeń czołowych nawet o 70%, gdy stosowane są betonowe bariery środkowe . archiwum.gddkia.gov.pl , en.wikipedia.org.

Czy naprawdę stać nas na to, by oszczędzać na bezpieczeństwie?

                                   Co o tym decyduje?

1.  Presja na obniżanie kosztów inwestycji kosztem trwałości.
2.  Wybór tańszych rozwiązań stalowych, mimo wysokich kosztów eksploatacyjnych.
3.  Brak myślenia długofalowego o utrzymaniu i… ubezpieczeniach.
4.  Ubezpieczenia: ukryty koszt barier stalowych. Przy wypadkach z udziałem barier stalowych:

👉 koszty szkód w pojazdach i zdrowiu uczestników są wielokrotnie wyższe (przebicie bariery, wtargnięcie na przeciwległy pas).

👉 często dochodzi do łańcuchowych kolizji.

👉 firmy ubezpieczeniowe wypłacają ogromne odszkodowania – które z kolei windują stawki OC/AC dla kierowców.

Bariery betonowe znacznie redukują skutki kolizji, minimalizując wtargnięcia i przekroczenia torów jazdy. To realna oszczędność – nie tylko dla państwa, ale dla każdego kierowcy.

@ Betonowa bariera – inwestycja, nie koszt

Przykład: bariery SofiBox od Fiedor-Bis

✅ Testy wytrzymałościowe na pojazdy ciężarowe

✅ Długoletnia gwarancja

✅ Ochrona pasa rozdziału – zgodna ze standardem europejskim

✅ Mobilność i szybki montaż

Polska potrzebuje systemowego wdrożenia barier betonowych w pasach rozdziału – nie tylko jako kwestii inżynierskiej, ale przede wszystkim bezpieczeństwa publicznego i racjonalizacji kosztów społecznych.

@ Ubezpieczenia i realne koszty kolizji

Bariery stalowe i linowe są częściej uszkadzane, co generuje koszty napraw (części, robocizna), a także koszty OC/AC – wypłacane odszkodowania, podwyższone składki dla kierowców.

Betonowe bariery: mniejsze ryzyko przebicia, mniej poważnych kolizji, co przekłada się na niższe koszty wypłat i długoterminowo niższe stawki OC.

Pinki firm ubezpieczeniowych w Polsce nie są dziś analizowane pod tym kątem, ale analogie z brytyjskich i amerykańskich raportów pokazują znaczącą oszczędność systemową .

@ Bariery Betonowe  – inwestycja na lata, nie koszt

                     Kryterium                                                                                             Bariery Betonowe

1. Koszt cyklu życia (LCC) –                                                                                                                   

        Niższy – m.in. dzięki mniejszej liczbie napraw i bezpieczniejszym wypadkom , nature.com

• Bezpieczeństwo pasów rozdziału   –        

                 Wyraźnie lepsze – redukcja crossoverów i zderzeń czołowych nawet o 70%

• Trwałość i odporność  –      

         Testowane w Niemczech, Francji – działające od dekad, odporne na ciężki ruch

• Wpływ na koszty ubezpieczeń –        

        Mniej szkód = niższe wypłaty + stabilniejsze składki przy OC/AC

@ Argumentacja artykułu

POLSKA POTRZEBUJE SYSTEMOWEJ ZMIANY  !!!
Wprowadzenia betonowych barier w pasach rozdziału na autostradach i drogach ekspresowych. To standard w Europie od dekad, który przynosi realne oszczędności i bezpieczeństwo.”

Beton to najlepsza ochrona przed crossoverami i rozbiciami – potwierdzono to w badaniach z Brytanii, Francji i USA .W cyklu życia – wyraźnie tańsze niż stalowe i linowe – mniejsze koszty utrzymania, napraw oraz odszkodowań .

✅ Przykład: SofiBox od Fiedor‑Bis

1. Wytrzymały moduł betonowy – potwierdzone testy przy ciężarówkach,
2. Zgodność z normami europejskimi (EN 1317)
3. Niska awaryjność i szybki montaż.
4. 30-letnia trwałość bez konieczności wymian.

*Unikalne w Europie? Absurd pasów rozdziału z barierami linowymi w Polsce

W Polsce często spotykana i  dopuszczana do montażu w pasach rozdziału jest bariera linowa – co wyróżnia nas spośród krajów UE, które nie stosują jej na autostradach ani ekspresówkach, uznając to za rozwiązanie nieadekwatne do standardów bezpieczeństwa.

Szacuje się, że instalacja bariery linowej w pasie rozdziału może zwiększać ryzyko crossoverów, szczególnie przy jej montażu poniżej poziomu drogi  .matec-conferences.org

Europejska Komisja badała szkodliwość bariery linowej – kilka państw UE (Wlk. Brytania, Austria, Norwegia, Holandia) częściowo lub całkowicie ją wycofało .

W Polsce EN 1317 dopuszcza stosowanie bariery linowej, ale… jako jedyne państwo w UE decyduje się na montaż w pasie rozdziału. To podejście stoi w sprzeczności z europejskimi standardami bezpieczeństwa.

 Przykłady literaturowe i artykuły:  Cable Barrier Design Considerations: Review – przegląd barier linowych i uwagi o ich wadach, takich jak duże przemieszczenie po uderzeniu i ograniczenia montażowe . matec-conferences.org . grafiati.com , researchgate.net  .

Artykuł CEJSH (2015) – w Polsce mimo że stosujemy bariery linowe w pasach rozdziału, to brakuje tam systemowego podejścia do bezpieczeństwa mediów .

Wikipedia – cable barrier – opisuje przypadki poważnych błędów montażowych (np. Arizona), co doprowadziło nawet do śmierci – konsekwencje dla bezpieczeństwa są szczególnie dotkliwe przy instalacji w medianach .en.wikipedia.org

Euro riders support halt to wire rope barriers – Europejscy motocykliści sprzeciwiają się barierom linowym, uznając je za niebezpieczne – odcinanie nóg, ryzyko wtargnięcia, blokowanie dostępu ratowników  , webbikeworld.com

@ Skutki i “absurdy” polskiej praktyki

Ryzyko crossoverów – bariera linowa nie zatrzymuje ciężkich pojazdów jak bariery Betonowe , jej ugięcie powoduje i umożliwia wtargnięcie na pas przeciwny w trakcie (kolizji , wypadku itp.)

Dla motocyklistów – Niebezpieczne (a mają chronić !!! ),  w  krajach UE z tej przyczyny zostały wycofane.

Montaż poniżej poziomu jezdni – u nas stosowany w wielu miejscach, co zwiększa ryzyko przebicia oraz utrudnia działanie w razie wypadku .

Bariera linowa to jedyny legalny wariant w medianie, mimo że inne kraje stosują tylko betonowe bariery – to obiektywny paradoks z punktu widzenia BRD.

✅ Wnioski – porównanie beton vs. linowe

Aspekt Bariery betonowe                                                                        Barier linowe w Polsce (mediana)

Bezpieczeństwo            Zatrzymują samochody i ciężarówki, redukują crossovery        Ugięcie grozi przebiciem i crossoverami

Zgodność z UE Tak – standard stosowany w Niemczech, Austrii, Włoszech          Nie – unikalna i krytykowana praktyka w UE

Ochrona motocyklistów            Brak groźnych elementów wystających              Gwałtowne skutki przy uderzeniu w słupki

Opinie użytkowników   Akceptowane przez środowiska transportowe              Negatywne – np. europejskie związki motocyklistów

Koszty ubezpieczeń      Niższe szkody = niższe odszkodowania              Więcej wypadków crossover = wyższe odszkodowania

Czas na zmianę

„Nie jesteśmy bogatym krajem – więc tym bardziej nie stać nas na tanie rozwiązania.”

Betonowa bariera to nie tylko blok – to strategia:

• mniejsze koszty eksploatacji,
• mniejsza liczba ofiar,
• większe bezpieczeństwo społeczne,
• zgodność z europejskimi standardami.

*Czas przestać traktować beton jako wydatek. To inwestycja w życie.*